Konflikty zdarzają się w każdej relacji, to naturalny element. Nie spotkałam jeszcze pary, która by się nie kłóciła. Możemy mieć w związku odmienne zdanie, ale ważne jest w jaki sposób się do siebie odnosimy i jak się w stosunku do siebie zachowujemy. Są jednak takie zachowania, które zwiastują koniec relacji. Jak zatem zidentyfikować, czy w związku nadciąga apokalipsa?
4 jeźdźcy
Jogn Gottman, wybitny profesor psychologii, który pracował w gabinecie z parami wiele lat, na podstawie obserwacji tego, jak pary się ze sobą porozumiewają, określił cztery rodzaje zachowań, które zwiastują rozpad związku. Te zachowania zostały przez niego określone czterema jeźdźcami apokalipsy.
1. Krytyka
Wyrażanie swojego zdania i informowanie o tym, że coś się nam w związku nie podoba to ważny element, bo dzięki temu sygnalizujemy swoje emocje i potrzeby. Jednak zupełnie czymś innym jest powiedzenie o swoim niezadowoleniu, a czymś innym jest krytykowanie partnera, atakowanie go, aby dać upust złości, frustracji. Często w sytuacji, kiedy nie możemy sami poradzić sobie z naszymi emocjami, to zaczynamy je przerzucać na drugą osobę. Pojawiają się wtedy uogólnienia w postaci słów „Ty zawsze”, „Ty nigdy”. Często jest też tendencja do przywoływania zdarzeń z przeszłości oraz wytykania błędów, chcąc wbić partnerowi przysłowiową szpilkę. To nie służy ani Tobie, ani relacji i nie jest też zdrową formą wyrażania swoich emocji. W dłuższej perspektywie partner, który jest cały czas krytykowany zaczyna odczuwać odrzucenie, może pojawić się obniżony nastrój, a to z kolei nie prowadzi do pojednania i zgody, tylko buduje jeszcze większy dystans.
WSKAZÓWKA:
- Przede wszystkim w czasie kłótni z partnerem stosuj komunikat „JA” np. kiedy Ty zapominasz o tym, żeby odebrać moje rzeczy z pralni, to jest mi przykro i czuję się zawiedziona, kiedy Ty zwracasz się do mnie w ten sposób, to budzi moją złość.
- Nie wracaj w rozmowach do przeszłości
- Nie stosuj uogólnień „zawsze”, „nigdy”
2. Pogarda
Na pogardę składa się cały szereg zachowań związanych z wyśmiewaniem, poniżaniem, używaniem wulgaryzmów, sarkazmu, złośliwymi komentarzami. Te wszystkie zachowania umniejszają wartość partnera, jako osoby. To mogą być np. słowa „kompletnie nie rozumiem, co Cię tak przytłacza, masz lekką i przyjemną pracę”, „znowu pomidorowa? żona Tomka codziennie gotuje coś innego, szuka nowych przepisów, on to ma dobrze”. Dodatkowym elementem są tu tez pogardliwe komunikaty niewerbalne, czyli manifestowanie tych zachowań swoją postawą ciała, gestami, mimiką twarzy. Te formy mogą być nawet bardziej bolesne niż słowa.
WSKAZÓWKA:
- Bądź uważny na wypowiadane słowa
- Nie umniejszaj emocji partnera
- Nie porównuj partnera do innych
- Nie oceniaj partnera
- Pytaj go o zdanie
- Zwracaj uwagę na swoją mowę ciała
3. Defensywność
Kiedy partner nas wiecznie oskarża, krytykuje, nie docenia, to naturalną reakcją, która się pojawia jest opór i obrona siebie. Próby wyjaśniania, tłumaczenia schodzą na niczym, więc jak w powiedzeniu „najlepszą obroną jest atak”, tak w tym przypadku partner zaczyna też odpowiadać atakiem. To oczywiście prowadzi do nasilenia negatywnych emocji i bardzo często powoduje eskalację konfliktu. Partnerzy przerzucają się żalami i pretensjami, przepychają argumentami, potem znów bronią przed atakiem i koło się zamyka.
WSKAZÓWKA:
- Mów o swoich uczuciach, nie oskarżaj, aby nie dopuścić do zaognienia sytuacji
- Obserwuj siebie. Kiedy czujesz się atakowany, powiedz o tym otwarcie partnerowi
4. Obojętność
To postawa, w której partner podczas konfliktu wycofuje się. Może ona przybierać różne formy np. milczenie, ignorowanie, wychodzenie z pomieszczenia, nie odbieranie telefonu, nie odpisywanie na wiadomości. Partner próbuje w ten sposób uniknąć konfrontacji w nadziei, że dzięki temu nie dojdzie do konfliktu. Jest to jednak błędne podejście. Taka postawa buduje dystans, izolację w relacji. Niewyjaśnione trudności i tak prędzej, czy później wyjdą na światło dzienne, więc próba ich przemilczenia nie jest dobrym rozwiązaniem.
WSKAZÓWKA:
- Bądź obecny i zaangażowany
- Jeśli pojawi się chęć wycofania, to zastanów się, jakie to będzie miało dalsze konsekwencje w konflikcie
Widzę na horyzoncie jeźdźców, co robić?
Te cztery rodzaje zachowań w relacji mogą być predyktorem rozstania, ale nie muszą. To wszystko zależy od zaangażowania i postawy partnerów. Jeśli chcecie walczyć o związek, to przede wszystkim zauważcie i nazwijcie pojawiające się trudności. Dzięki temu będziecie mogli podjąć działania. To pierwszy krok w kierunku tworzenia zdrowej relacji. Zacznijcie też przede wszystkim od siebie, czyli od przyjrzenia się sobie i swoim rekcjom w obliczu konfliktu w związku.
Zadaj sobie następujące pytania:
- w jaki sposób odnoszę się do partnera podczas kłótni
- jakich słów używam, jaka jest mój ton głosu, mimika, postawa ciała
- jak reaguję na uwagi, komentarze
- czy używam komunikatu „JA”
- czy mówię o swoich emocjach?
- czy jestem otwarty/a na odmienne zdanie partnera?
- czy dążę do rozwiązania konfliktu?
