Czy jesteś w relacji z narcyzem? Czy to możliwe, że Twój partner jest narcyzem? Zapewne mit o narcyzie czytałaś jeszcze w szkole na lekcjach polskiego. Narcyz był nieszczęśliwym młodzieńcem, zakochanym we własnym odbiciu. Co to ma wspólnego z psychologią? Wiele, bo cechy, które prezentował narcyz są zbiorem charakteryzującym konkretny typ osobowości. Być może jesteś w związku z mężczyzną, który przejawia te cechy. Przekonaj się, zatem co oznacza osobowość narcystyczna i dlaczego należy na nią uważać.
Spotkałam ideał
Na początku relacji z narcyzem może się wydawać, że spotkałaś ideał. Facet jest zabawny, inteligentny, pewny siebie, błyskotliwy, ma wiele pasji, świetną pracę, podróżuje po całym świecie. Zabiera Cię na romantyczne kolacje, kupuje drogie prezenty, robi niespodzianki. Prawi Ci też komplementy, poświęca dużo czasu i uwagi. Wyjeżdżacie razem na weekendy. Okazuje się, że tak samo, jak Ty uwielbia jazz i kuchnię włoską. Jest gotów zrobić dla Ciebie wszystko, niemalże czyta Ci w myślach, spełniając różne zachcianki. Jesteś w niebie. Nie sądziłaś, że tacy mężczyźni istnieją naprawdę, nie możesz uwierzyć, że poznałaś idealnego partnera. Chwalisz się tym przyjaciółkom i rodzinie, jaki to cud Ci się trafił, aż nagle …
Czar pryska
Po miesiącach życia w sielance, zaczynają dziać się dziwne rzeczy. Twój partner przestaje mieć dla Ciebie czas, jest zajęty swoimi sprawami. Nie prawi już komplementów, nie proponuje wspólnego wypadu za miasto. Często nie odbiera Twojego telefonu i nie odpisuje na wiadomości, a kiedy pytasz, co się dzieje, twierdzi, że przesadzasz i szukasz na siłę powodów do kłótni. Zaczyna krytykować Twoją rodzinę i przyjaciół. Kiedy o czymś rozmawianie przechwala się i mówi, że się na niczym nie znasz. Takie zachowanie w niczym nie przypomina szarmanckiego dżentelmena. Zaczynasz się zastanawiać, co się dzieje. Dlaczego po tylu miesiącach cudownego związku, on jest kompletnie inną osobą. Czar idealnego faceta pryska, a Ty nie wiesz co masz robić dalej …
Prawdziwe oblicze narcyza
Tak właśnie działa narcyz. Najpierw rozkochuje w sobie drugą osobę, czaruje, promieniuje blaskiem. Sprawia, że partnerka czuje się wyjątkowo. To pozwala na zyskanie jej zaufania, zbudowanie poczucia bliskości, czasem nawet uzależnienie od siebie. Jest to oczywiście zafałszowany obraz. Takim zachowaniem narcyz chce zdobyć partnerkę. Kiedy już mu się to uda, pokazuje swoje prawdziwe oblicze, które głównie polega na manipulacji i poniżaniu drugiej osoby. Niestety, ale tym właśnie karmi się narcyz. Ma poczucie wyższości i wyjątkowości. Pod tym wyolbrzymionym obrazem własnej osoby kryje się zaniżone poczucie własnej wartości. Dlatego właśnie celem narcyza jest podniesienie go za wszelką cenę, zazwyczaj kosztem drugiej osoby. Narcyz nie potrafi nawiązać głębokiej i szczerej więzi z powodu swoich deficytów emocjonalnych i braku empatii. Dlatego w relacji posuwa się do manipulacji i oszustw. Lubi otaczać się ludźmi, którzy według niego coś znaczą, stanowią elitarną grupę, bo to podnosi jego rangę. Nie robi nic bezinteresownie, zawsze kieruje się swoją korzyścią. Wykorzystuje innych do realizacji swoich celów. Nie przyjmuje krytyki. Uważa się za lepszego od innych.
Narcyz w relacji
Mimo tego, że opisane powyżej cechy narcyza wydają się dość widoczne, to nie jest to tak oczywiste do rozpoznania. W relacji partnerskiej narcyz przejawia konkretne zachowania, które powinny zapalić w Twojej głowie żółte światło:
- Narcyz Tobą manipuluje
Masz wrażenie, że partner próbuje na Tobie wywrzeć presję, nie pozwala na posiadanie własnego zdania. Zataja informacje. Kiedy przyłapujesz go na kłamstwie, wszystkiego się wypiera. Składa obietnice, których nie dotrzymuje. Celem manipulacji jest zbudowanie w partnerze przeświadczenia, że nie zasługuje na bycie w związku z tak idealną osobą.
- Narcyz Cię kontroluje
Narcyz ma w sobie wiele lęku związanego z niskim poczuciem własnej wartości i aby go poprawić chce za wszelką cenę przejąć kontrolę nad drugą osobą i ją zdominować. To poprawia jego samopoczucie. Kontrola może dotyczyć różnych aspektów życia np. tego gdzie i z kim się spotykasz, co robisz w pracy, po pracy. Oczkuje, że wszystkie decyzje będziesz z nim uzgadniać i go o wszystkim informować.
- Narcyz uzależnia Cię emocjonalnie od siebie
Narcyz chce, aby całe Twoje życie kręciło się wokół niego. Potrzebuje 100% Twojej uwagi i zainteresowania. Poprzez kreowanie swojego fałszywego wizerunku tworzy bardzo silne przywiązanie drugiej osoby do siebie i poczucie emocjonalnego uzależnienia. To powoduje, że partner zaczyna dopasowywać się do narcyza, jego nastroju, bo boi się odrzucenia i samotności. Czasem może także rezygnować ze swoich pasji i zainteresowań tylko, dlatego, że narcyz tego nie zaakceptuje. Rezygnuje, zatem z siebie na rzecz narcyza.
- Narcyz przekracza Twoje granice
Z związku z tym, że jedyną ważną osobą w życiu narcyza jest on sam, to bardzo łatwo przychodzi mu przekraczanie granic innych ludzi. Nie szanuje ich niezależności. W drodze do realizacji celu z łatwością łamie osobiste granice innych. Czuje, że ma do tego prawo, skoro jest w relacji z daną osobą. Wykorzystuje słabości innych, aby dostać to, czego chce.
- Narcyz jest bardzo zazdrosny
Wobec swojego partnera narcyz okazje dużą zazdrość. Może być zazdrość o sukcesy w pracy, o posiadanie znajomych, o dobre relacje z rodziną. Jest zazdrosny o wszystko to, co według niego może osłabić jego blask. To on musi być w centrum uwagi, więc nie może pozwolić, żeby to ktoś inny błyszczał. W pracy, w domu musi mieć poczucie władzy i dominacji. Jeśli tak nie jest, to narcyz jest zazdrosny.
- Narcyz zawsze jest niewinny
Kiedy próbujesz zwrócić narcyzowi uwagę, że popełnił błąd, mówi, że się czepiasz. Jeśli przyłapiesz go na kłamstwie, wypiera się wszystkiego. Podczas kłótni, to on zawsze jest poszkodowany, wchodzi w rolę ofiary, nigdy nie przyznaje się do błędu. Obraża się, jeśli próbujesz mu pokazać, że to on jest winny.
- Narcyz potrzebuje poklasku
Osoba, która ma narcystyczny rys osobowości potrzebuje cały czas być chwalona. Oczekuje, że partner będzie wykazywał zainteresowanie narcyzem. Ma dużą potrzebę bycia adorowanym i komplementowanym. Jeśli nie jest ‘gwiazdą’ w relacji to zaczyna tego szukać gdzie indziej. Partner narcyza może czuć zmęczenie i wyczerpanie tym ciągłym przymusem usatysfakcjonowania narcyza. Narcyz boi się, że jego brak pewności siebie zostanie odkryty, więc poszukuje ciągłych zapewnień o swojej wyższości i wyjątkowości.
Uczucia w relacji z narcyzem
Jeśli po zapoznaniu się z charakterystycznymi zrachowaniami narcyza nadal zastanawiasz się, czy jesteś w relacji z osobą o narcystycznej osobowości, to przeczytaj, jakie uczucia mogą towarzyszyć osobie będącej w związku z narcyzem.
- Czujesz się traktowana przedmiotowo
- Czujesz, że nie wiesz, które Twoje słowa, działania spowodują u partnera złość
- Czujesz wyczerpanie ciągłą presją chwalenia partnera, jego osiągnięć
- Czujesz, że więcej dajesz w relacji, a nic nie dostajesz w zamian
- Czujesz, że Twoje granice się przekraczane
- Czujesz, że partner Tobą manipuluje
- Czujesz sprzeczne emocje, bo czasami narcyz okazuje skrajnie pozytywne miłosne uczucia, a czasem odtrąca Cię i jest zdystansowany
- Czujesz, że Twoje potrzeby są ignorowane
- Czujesz, że zachowuje się w stosunku do Ciebie arogancko i wyniośle
Jestem w relacji z narcyzem - co zrobić?
Jeśli podejrzewasz, że możesz być w relacji z osobą o narcystycznej osobowości, to szanse na to, że ta osoba się zmieni są bardzo małe. Wiele osób tkwi w takich związkach w nadziej, że ‘może on się zmieni’. Krzywdzą tym siebie, są wyczerpane emocjonalne i zdołowane. Narcyz zazwyczaj nie chce pójść na terapię, bo nie dostrzega żadnego problemu. W takiej sytuacji stworzenie dobrej i zdrowej relacji jest niemożliwe. Musisz ją zakończyć. Jest to trudne i bolesne, ale patologiczny narcyz nie zmieni swojej osobowości. Stopień nasilenia objawów narcystycznych może być różny, więc każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Twój partner może przejawiać pewne cechy narcystyczne, nad którymi można pracować w toku pracy terapeutycznej. Możesz także pracować nad swoim zachowaniem, nad tym jak stawiać granice, jak ochronić siebie, jak wzmocnić swoje poczucie wartości.
Relacja z narcyzem jest bardzo trudna, pełna sprzeczności, zmian nastrojów, huśtawek emocjonalnych. Decyzję o zakończeniu relacji musisz poprzedzić głęboką refleksją i przemyśleniami. Musisz być przekonana, że jesteś nieszczęśliwa i odejście jest jedynym rozwiązaniem. Pamiętaj także, że narcyz nie pozwala tak łatwo odejść. Sam może zakończyć związek z dnia na dzień, ale kiedy to jego partner podejmuje taką decyzję, to narcyz zazwyczaj reaguje bardzo emocjonalnie, obiecuje poprawę, okazuje miłość, może nawet stosować szantaż i groźny.
